قلعه بیرجند بر فراز تپه ای طبیعی در خیابان جمهوری اسلامی بیرجند قرار گرفته، نقشه قلعه بیرجند به شکل چهار ضلعی با چهار برج مدور در چهار گوشه و دو برج در دو ضلع غربی و شرقی است. قلعه بیرجند دارای دو در ورودی در اضلاع شمال و غربی است، مساحت آن حـدود دو هزار و 500 مترمربع است. قلعه بیرجند همچون دژی تسخیرناپذیر بوده که در هنگام محاصره، مردم از طریق راهروهای زیرزمینی با مراکزی همچون ارگ کلاه فرنگی و ارگ بهارستان ارتباط داشته اند. مسافران و گردشگران گرامی می توانند پس از گردش در بیرجند با هتل کوهستان بیرجند در هتل جهانگردی بیرجند استراحت و یک خواب آرام بپردازند.
ارگ کلاه فرنگی بیرجند به عنوان دارالحکومه محل حکمرانی امیرمعصوم خان بوده که در اواخردوره زندیه احداث شده است. ارگ کلاه فرنگی بیرجند به طورکلی از نظر فرم معماری با سایر بناهای شهری متفاوت است. یک حوض در وسط و گنبد با تزئینات مقرنس، رسمی بندی و کاربندی‌های زیبا به شکوه ارگ کلاه فرنگی بیرجند افزوده است. مسافران و گردشگران گرامی می توانند پس از گردش در بیرجند با هتل بیرجند در هتل های بیرجند استراحت و یک خواب آرام بپردازند.